Đêm nay, Sài Gòn chính thức giãn cách toàn thành phố; mình buồn một cách kỳ lạ, khó giải thích. Cái cảm giác đau xót và lo lắng như thể người thân mình ốm nặng dù không hề gắn với một con người cụ thể. Mọi ký ức với thành phố này cứ như khúc phim tua chậm trong đầu mà không thể nào ngủ được.
Còn nhớ, lần đầu tiên mình đến với Saigon là năm 1993, tròn 5 tuổi. Lần đầu tiên được đi máy bay, lần đầu tiên được đi xa đến thế, kỳ nghỉ hè đầu tiên và cũng là cuối cùng với Mẹ, vì sau chuyến đi đó Mẹ mình bị bệnh nặng và chẳng còn chuyến đi nào sau đó nữa. Với một đứa nhóc đến từ một thành phố nhỏ nhỏ xinh xinh như Hải Phòng, thì Sài Gòn có lẽ là một vương quốc như trong cổ tích. Nào là Thảo Cầm Viên, nào là đường Nguyễn Huệ, thương xá Tax, những con phố lung linh đèn….nhưng điều làm mình nhớ mãi là những cơn mưa chiều Saigon. Mưa chiều Saigon đều đặn như một chiếc đồng hồ, ào ào rồi lại tạnh rất nhanh, sau này mình mới biết cơn mưa ấy cũng giống như người Saigon, chẳng giận ai lâu bao giờ. Một tháng ở Saigon năm ấy, mình giữ kĩ lắm, như một mảnh lành lặn xinh đẹp trong ký ức tuổi thơ nhiều thương đau của mình, ở trong ấy, có Mẹ, khoẻ mạnh và tươi vui.
5 năm sau đó, trở lại Saigon với Bố sau khi Mẹ qua đời. Có lẽ Bố muốn một môi trường sống mới để mình nguôi ngoai đi nỗi đau vắng Mẹ. Saigon cùng với Bố yêu chiều mình hết mực, các bác, các chú, các cô, các anh chị đều vậy. Học lớp 5 với các bạn Saigon trong ngôi trường xinh xinh trên đường Nguyễn Kiệm, kế bên nhà thờ của giáo xứ Phát Diệm; những giọng nói lạ hoá thành quen, những tiếng trêu trọc “Bắc kỳ rốn” ngớt dần đi, rồi chúng nó cũng bắt đầu lôi mình ra con hẻm sát đường tàu sau trường để tập huấn những khoá cơ bản về Phá Lấu Học hay Bột chiên Tuyệt đỉnh ký và đặc biệt là Sà Bì Chưởng – toàn những tuyệt kỹ của ẩm thực phương Nam. Người Saigon thương ai là thương đến lạ, nhất là khi cả cái trường mấy trăm học sinh chỉ có một ông nhõi con nói tiếng Bắc. Cô giáo Saigon áo dài xanh xanh, chạy chiếc Cub 50 xinh xinh chở ông nhõi về tận Cộng Hoà giữa trưa nắng chang chang mà không biết rằng chuyến xe ấy đi theo nhóc con suốt cả cuộc đời. Saigon ơi, sao mà dễ thương thế?
1999: Rời Saigon về lại Hải Phòng sau một trận khóc như mưa, khép 2 năm tươi đẹp.
Người ta nói xàm xí nhưng đôi khi lại đúng lắm: cái gì thuộc về nhau thì sớm muộn vẫn là của nhau. Trời đã định: Hy thuộc về Saigon. Và, thật vậy!
2015: Sau khi lang thang góc biển chân trời chán chê, nhận lời làm việc cho một công ty ở Saigon. Và bay về Saigon trước cả khi về nhà. 6 năm không ở Việt Nam và 16 năm không gặp lại, Saigon vẫn dang tay ôm mình vào lòng, vẫn chân tình thắm thiết như ngày nào. Nhớ những ngày đầu tiên mây mây bay bay còn chẳng dám chạy Honda ra đường, giờ đây tụi bạn Saigon thỉnh thoảng còn phải ngỡ ngàng “Sao tui ở đây lâu gấp đôi ông mà tui không biết chỗ này” và câu trả lời ngỗ ngược đậm nét văn hoá mày-tao của Hải Phòng “Vì mày không yêu Saigon bằng tao!” Đừng đùa, có tí tự hào đấy nhé!
Mình không quen sống ở đâu đó một cách hời hợt, qua loa, sống mà qua loa thì khác nào qua đời ngay cả khi còn sống. Mình xịn hơn Chế Lan Viên ở chỗ “Kể cả khi ta chưa đi, đất đã hoá tâm hồn”. Tâm hồn ấy sướng vui mỗi khi nhìn thấy những thùng trà đá miễn phí chẳng biết của ai đặt bên đường, tâm hồn ấy hơi xấu hổ khi có lần trú mưa cho cậu bé bán vé số 10k mà nó kêu “Dạ con chỉ bán bé số, không xin tiền” rồi chạy biến đi mất; tâm hồn ấy say mê tận hưởng những ngày nắng đẹp, những cơn mưa rào, những trận kẹt xe mệt-gần-chớt mới vìa tới nhà và cả những trận lụt nước ngập ngang bánh xe.
Người Sài Gòn thì sống như tiểu thuyết, thực tế nhưng chân tình, vất vả nhưng hào sảng, thiệt thòi nhiều nhưng cũng không bớt bao dung. Kẻ giàu hay người khó, đều được Saigon đối đãi một cách sòng phẳng. Người Sài Gòn đơn giản từ lời nói đến tận con tim, yêu là yêu, mà ghét là chưa yêu, không loè xoè, không than thở và càng không bao giờ văn vở. Sài Gòn dạy cho con người ta rất nhiều điều nhưng tinh tế nhất trong môn Hãy Cho Đi. Thành phố, ngõ hẻm cần mẫn thị phạm cho người dân, trong từng hơi thở thường ngày của cuộc sống bận rộn, thế nên, ở Saigon cái sự cho đi nó nhẹ nhàng đến lạ.
Mình không biết có phải một mối duyên lành không, nhưng khi mình cùng với các bạn bè lao ra đường để bán bánh mỳ 0đ cho người Saigon giữa những ngày nguy hiểm khắp mọi nơi này, mình bị thôi thúc muốn làm điều gì đó, dù là muối bỏ bể, để đáp lại phần nào ân tình của Saigon đối với mình bao năm tháng qua. Không có ai vừa bán bánh mỳ vừa thỉnh thoảng lại lén khóc một tí như mình cả, mà kệ đi, mưa Sài Gòn giấu không ai nhận ra mình khóc; mà khóc vì thành phố mình yêu quý, vì những người dân lam lũ đáng thương, chắc cũng không có gì xấu.
Nhìn Saigon đang phồn hoa giờ đây lặng ngắt, mình ngơ ngác – thảng thốt – phẫn nộ – rồi buồn tê tái.
Sài Gòn đau, mình đau! Nhưng ráng lên Sài Gòn nhé, chúng mình sẽ cùng vượt qua trận chiến không tiếng súng này….
